In 2015 werd IVN door de Nationale Postcode Loterij in de gelegenheid gesteld te starten met het landelijke programma grijs, groen en gelukkig: een meerjarig programma gericht op vergroening van de ouderenzorg. In 2017 is Zorggroep Ter Weel de samenwerking met IVN aangegaan en is het programma grijs, groen en gelukkig bij ons gestart. Sinds die tijd zet de organisatie zich in om cliënten, mantelzorgers, medewerkers en vrijwilligers de positieve effecten van natuur te laten ervaren. Want groen draagt bij aan de gezondheid en het welbevinden, zeker ook van cliënten; het vermindert stress, verbetert de concentratie en nodigt uit tot bewegen. Alleen maar voordelen dus!
Het jaar 2020 stond voornamelijk in het teken van het coronavirus. Dit bracht voor iedereen veel beperkingen met zich mee, ook op het gebied van natuur. Het was opeens niet meer vanzelfsprekend om zomaar naar buiten te gaan. Toch is er het afgelopen jaar veel gebeurd. Want beperkingen zorgen juist voor nieuwe, creatieve ideeën! Dit nieuwsbericht geeft een beeld van de initiatieven die zijn uitgevoerd vanaf de winter van 2019 tot en met voorjaar 2021. Initiatieven waarbij de focus voornamelijk lag op het borgen en verder ontwikkelen van grijs, groen en gelukkig.
Onderzoek
Zorggroep Ter Weel neemt sinds enkele jaren deel aan de Academische Werkplaats Ouderenzorg Zeeland, ook wel AWOZ. AWOZ stimuleert de samenwerking tussen diverse zorgorganisaties en onderwijsinstellingen uit Zeeland. Gezamenlijk worden projecten en onderzoeken opgestart en resultaten met elkaar gedeeld. In juli 2019 vond een bijeenkomst van AWOZ plaats op locatie Ter Weel Goes en presenteerde Suzanne Jonker het programma grijs, groen en gelukkig aan de aanwezige partners. Dit was ook meteen het startsein voor een onderzoek in samenwerking met HZ University of Applied Sciences.
Begin 2020 hebben twee groepen HZ studenten van de opleiding Verpleegkunde onderzoek gedaan voor Zorggroep Ter Weel naar grijs, groen en gelukkig en de training die de organisatie hiervoor aanbiedt. Studenten hebben onderzocht of en hoe collega’s hun opgedane kennis uit de training toepassen in de praktijk. Dit deden ze door middel van enquêtes en interviews. De resultaten waren positief en geven inzicht in de onderwerpen waar Zorggroep Ter Weel zich nog verder in kan ontwikkelen of waar vervolgonderzoek nodig is. Zodra versoepelingen rondom het coronavirus weer mogelijk zijn, zal dit in samenwerking met AWOZ verder worden uitgerold. De resultaten van het onderzoek zijn via onderstaande link te bekijken.
Samenwerking
Het programma grijs, groen en gelukkig is opgestart in samenwerking met IVN-natuureducatie. Deze samenwerking is het afgelopen jaar heel hecht gebleven, met name op het gebied van kennisuitwisseling. Zo hebben we onder andere met elkaar gebrainstormd over manieren hoe we meer groene vrijwilligers kunnen werven en op welke manier we grijs, groen en gelukkig verder kunnen uitbreiden richting het onderwerp duurzaamheid (waarover meer te lezen is in het volgende hoofdstuk). Daarnaast hebben we ons groene netwerk verder uitgebreid en contact gelegd met andere organisaties die werkzaam zijn in de natuursector:
- MEC de Bevelanden – MEC De Bevelanden is een stichting die mensen wil stimuleren bewuster met natuur en milieu om te gaan. Zij bieden onder andere lesmateriaal aan en organiseren workshops voor natuurouders.
- Zeeuwse Milieufederatie – de ZMF werkt aan een duurzaam Zeeland en zijn onderdeel van het landelijke netwerk van natuur- en milieufederaties.
- Stichting Landschapsbeheer Zeeland – SLZ richt zich op beheer en ontwikkeling van het Zeeuwse cultuurlandschap.
De gesprekken die we hebben gevoerd met deze organisaties zijn voornamelijk verkennend geweest: wat doen we en waar zien we mogelijkheden tot samenwerking op het gebied van natuuractiviteiten, vrijwilligerswerk, educatie en duurzaamheid. Zo hebben we met de Zeeuwse Milieufederatie ideeën besproken over het planten van meer bomen rondom de locaties van Zorggroep Ter Weel. En worden met Stichting Landschapsbeheer Zeeland concrete plannen uitgewerkt op het gebied van rolstoelvriendelijke wandelroutes.
Van grijs, groen en gelukkig naar duurzaamheid
Grijs, groen en gelukkig draait om natuurbeleving. Het is daarom vanzelfsprekend dat ook het onderwerp duurzaamheid ter sprake komt: hoe kunnen we er met elkaar voor zorgen dat we nog zo lang mogelijk kunnen genieten van de natuur? Hoe kunnen we als organisatie zorgdragen voor een prettig leefklimaat, ook op lange termijn? Welke bijdrage kunnen we hier als zorgorganisatie aan leveren?
Duurzaamheid is een breed onderwerp en ter inspiratie zijn we daarom in februari 2020 op werkbezoek gegaan bij Pennemes in Zaandam. Deze ouderenzorgorganisatie is vergevorderd in het programma grijs, groen en gelukkig en duurzaamheid en kon ons veel vertellen over hun werkwijze en de stappen die zij in het verleden hebben genomen.
Zorggroep Ter Weel staat nog in de kinderschoenen als het gaat om duurzaamheid, maar de eerste stap is inmiddels gezet. We gaan namelijk deelnemen aan het landelijke ontzorgingsprogramma ”verduurzamen maatschappelijk vastgoed”, dat wordt aangeboden door de provincie Zeeland. Via dit ontzorgingsprogramma kunnen kleine eigenaren van maatschappelijk vastgoed gebruik maken van advies en ondersteuning op maat bij de verduurzaming van hun gebouwen.
Deskundigheidsbevordering
Zorggroep Ter Weel wil graag zoveel mogelijk mensen informeren over de positieve effecten van natuur. Daarom zetten we binnen het programma grijs, groen en gelukkig zoveel mogelijk in op deskundigheidsbevordering, door middel van trainingen en workshops.
Sinds de start van grijs, groen en gelukkig organiseren we twee keer per jaar een uitgebreide training voor collega’s van zorg en welzijn. Tijdens deze tweedaagse training verkennen we de mogelijkheden van natuurbeleving in de ouderenzorg. We staan stil bij dilemma’s, gaan na hoe we de regie bij cliënten kunnen leggen en doen uiteraard diverse natuurbelevingsactiviteiten. We besteden aandacht aan de rol van vrijwilligers en werken toe naar meer groene activiteiten op locatie. Vanwege de maatregelen rondom het coronavirus konden we in 2020 maar een halve training geven. We hopen deze training het komende jaar af te ronden en extra trainingen te organiseren in het najaar van 2021.
Naast het opleiden van onze eigen collega’s hebben we het afgelopen jaar ook aandacht besteed aan deskundigheidsbevordering in het onderwijs. Zorggroep Ter Weel heeft nauwe samenwerkingsverbanden met het Goese Lyceum, Auris en Hoornbeeck College. Deze scholen bieden opleidingen aan op het gebied van zorg en welzijn en docenten blijven graag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de ouderenzorg. Daarom heeft Zorggroep Ter Weel op 8 oktober 2020 een kennisbevorderingsdag georganiseerd en was grijs, groen en gelukkig onderdeel van het programma. Met elkaar hebben we gesproken over het belang van natuur in de ouderenzorg en manieren waarop we leerlingen kennis kunnen laten maken met dit onderwerp. Maar ook hebben we ideeën met elkaar gedeeld over nieuwe activiteiten waarin jong en oud met elkaar in contact worden gebracht.
Groene activiteiten
We eindigen met een terugblik op de activiteiten die we het afgelopen 1,5 jaar hebben georganiseerd. Want dat is uiteindelijk waar we het allemaal voor doen! We kijken met een goed gevoel terug op de afgelopen maanden en vooruit naar een nieuw jaar, vol groene ontwikkelingen en activiteiten!